Burza w Sejmiku Śląskim a w samym jej środku Centralne Biuro Antykorupcyjne.

23 stycznia 2024 Wyłączono przez administrator

Czy będzie ona miała wpływ na plany minister Izabeli Leszczyny?

***

Podczas ostatniej sesji Sejmiku Śląskiego (w poniedziałek 22 stycznia) było naprawdę gorąco. Atmosferę rozgrzały do czerwoności okoliczności rozstrzygnięcia wojewódzkiego konkursu na refundację zabiegów in vitro.

Jak ważny jest to program – tego chyba nie trzeba tłumaczyć. Liczba Polaków stale spada.

Wiąże się to z coraz mniejszą liczbą rodzących się dzieci. A dzieci to nasza przyszłość.

Społeczeństwo się starzeje i każdy sposób na przeciwdziałanie tej negatywnej tendencji jest dobry. Metoda zapłodnienia pozaustrojowego (popularnie zwana in vitro) stosowana jest już od kilkudziesięciu lat – dzięki niej na świat przyszło kilkanaście milionów dzieci.

Tymczasem, choć radni wojewódzcy jeszcze w 2022 roku podjęli uchwałę o realizacji programu refundacji tej formy leczenia bezpłodności i program miał ruszyć w 2023 r., tak się nie stało. Dlaczego? – pomimo ciągłych prób wicemarszałek Anna Jedynak-Rykała, stale odmawia odpowiedzi na ten temat (co nagraliśmy – patrz film pod tekstem).

Dodajmy, że nie tylko my nie dostajemy odpowiedzi. Podobnie potraktowano stowarzyszenie Nasz Bocian. I to pomimo, że zaproszono je do współtworzenia tego wojewódzkiego programu.

Udało nam się natomiast porozmawiać z radną wojewódzką Aliną Bednarz, która uczestniczyła w pracach komisji konkursowej. Od niej, ale nie tylko, wiemy, że radnym przyświecała intencja, by wojewódzki program miał co najmniej kilku realizatorów (rozmowa z panią radną – film – pod nagraniem z wicemarszałek Jedynak).

III

Fakty są następujące. Pod koniec 2022 r. radni wojewódzcy podjęli stosowną uchwałę. Uruchomienie programu ogłoszono w czerwcu 2023 r.

Następnie działy się dziwne rzeczy. Ogłoszono konkurs na realizatorów programu, następnie go odwoływano i przesuwano i znowu ogłaszano. Tak minął cały ubiegły rok.

Wicemarszałek Jedynak ma wiedzę, co się działo. Tą wiedzą nie chce się jednak dzielić. Szkoda, gdyż chodzi o 20 mln zł, przy czym tylko na ten jeden 2024 r. przeznaczono 10 mln zł. Poniżej film – na którym widać reakcję wicemarszałek Jedynak na zadawane pytania.

Z dokumentów jednakże wiadomo, że w trakcie odwoływania i ponownego ogłaszania konkursu zmieniono zasady tego konkursu. Początkowo o wyborze klinik realizujących program miały decydować tak ważne kwestie jak m.in. kwalifikacje personelu czy doświadczenie w realizacji podobnych programów. Cena była tylko jednym z ocenianych czynników.

Przy czym w ostatnim podejściu już nie chodziło o wybór realizatorów programu, ale (to zmiana treści uchwały zarządu województwa) wybór „realizatorów/realizatora”. Tak jakby brano pod uwagę, że umowa zostanie podpisana tylko z jednym podmiotem.

I nic dziwnego, gdyż w tym ostatnim wariancie konkursu punktowana była jedynie cena. Innymi słowy, by zwyciężyć, trzeba było zaproponować najniższą cenę.

I tak właśnie się stało. Pomimo że osoby uczestniczące w pracach komisji konkursowej zapewniały, że tak nie będzie, że tak być nie powinno, że zachowany zostanie element konkurencyjności.

Zapewniano nas, że wybranych zostanie kilku realizatorów. By pary korzystające z programu miały wybór. By nie musiały korzystać z tylko jednej oferty.

Wicemarszałek Jedynak odmawia odpowiedzi, dlaczego zmieniono kryteria konkursowe. Odmawia odpowiedzi na pytanie, czemu monopol ma być lepszym rozwiązaniem niż kilka konkurujących ze sobą ośrodków.

Odmawia odpowiedzi na szereg innych pytań zasłaniając się rzecznikiem prasowym. Ale to nie rzecznikowi prasowemu podlega Wydział Zdrowia Urzędu Marszałkowskiego w Katowicach. I to nie rzecznik prasowy stawał przed kamerą w czerwcu 2023 r., by mówić o programie, tylko właśnie wicemarszałek Jedynak.

Gdy pytania są kłopotliwe, wówczas pani Jedynak unika nie tylko kamery. Nie potrafi nawet na piśmie odpowiedzieć na stawiane jej pytania.

W tym takie, które wymagają jedynie odpowiedzi: „tak” lub „nie”. Na przykład o to, czy osoby uczestniczące w pracach nad programem i nad konkursem na wybór realizatora programu objęte były tarczą antykorupcyjną.

Kiedy wczoraj jeden z radnych wojewódzkich rzeczowo tłumaczył niebezpieczeństwa związane z przyjętym rozwiązaniem (tylko najniższa cena i tylko jeden realizator programu) na tę wypowiedź żywiołowo zareagował marszałek województwa śląskiego. Zarzucił radnemu, że ten występuje w imieniu jednej z firm, które na skutek rozstrzygnięcia odpadły i stwierdził, że tematem powinno zająć się Centralne Biuro Antykorupcyjne.

My również uważamy, że CBA powinno przyjrzeć się wszystkiemu, co wiąże się z wojewódzkim programem refundacji zabiegów in vitro dla woj. śląskiego. Tym bardziej, że realizatora programu wybrano nie na zasadzie przetargu a na zasadzie konkursu.

To zaś oznacza, że nie obowiązują reguły dotyczące prowadzenia i rozstrzygania przetargów publicznych. W tym konkursie na przykład nie przysługuje tryb odwoławczy.

VII

Przypomnijmy tu również, że komisja konkursowa przyznała czterem firmom taką samą ilość punktów za złożone oferty – po 20 punktów. Piąta firma uczestnicząca w konkursie otrzymała 16 punktów.

Ta ostatnia firma w liście otwartym skierowanym do marszałka województwa śląskiego wskazała, że wybór padł na firmę, która dotąd wykonywała około 300 procedur rocznie. Tymczasem program zakłada wykonanie ponad 1200 procedur.

Są także inne wątpliwości. Czy pacjentki od lat leczące się w innych klinikach, zmuszone będą do porzucenia swoich dotychczasowych lekarzy?

No i czy w sytuacji, gdy tylko jeden podmiot ma wykonywać publiczny kontrakt, nie potworzą się kolejki? Obecne opóźnienie (program miał ruszyć w minionym roku) nie rokuje dobrze na przyszłość.

I w jaki sposób kryterium najniższej ceny ma odzwierciedlać interes pacjentów? A to przecież dobro pacjentów powinno być najważniejsze.

VIII

Czy kryterium najniższej ceny służy pacjentom? Tu również są wątpliwości – we wspomnianym liście otwartym twierdzi się, że kliniki zmuszono do zaproponowania cen odbiegających od cen rynkowych.

Czy nie wpłynie to na jakość? To pytanie do ekspertów. Fakt faktem, że jakość w przypadku in vitro jest bardzo ważna. Nie wszystkie próby zapłodnienia kończą się sukcesem. Zaś skuteczność poszczególnych klinik in vitro także nie jest na jednakowym poziomie. Są przecież kliniki gorsze oraz kliniki lepsze.

W konkursie uczestniczyło 5 podmiotów. Komisja konkursowa stała na stanowisku, że program powinny realizować cztery kliniki, które otrzymały tę samą liczbę punktów.

Zarząd województwa zdecydował inaczej i wybrał tylko jedną: Medi Partner.

W konkursie uczestniczyły (obok nazwy kliniki przyznana przez komisję konkursową liczba punktów):

Medi Partner (20)
Novomedica (20)
Centrum Bocian (20)
GynCentrum (20)
Provita (16)

Poniżej film pokazujący reakcję wicemarszałek Jedynak na zadawane jej pytania. Wcześniej jednak o kolejnym możliwym skutku rozwiązania przyjętego przez zarząd województwa śląskiego.

Ten konkurs monopolizuje usługi leczenia in vitro w woj. śląskim. Ale jest jeszcze inny skutek – to rozstrzygnięcie może mieć wpływ na realizację rządowego programu wsparcia dla leczenia in vitro.

Minister zdrowia Izabela Leszczyna na konferencji prasowej, podczas której poinformowała o rozpoczęciu rządowego programu, zapewniła, że tam nie będzie decydować kryterium najniższej ceny. Że decydować będą również inne kryteria – merytoryka czy doświadczenie i fachowość.

Ale jeśli od stających do konkursu wymagać się będzie wykazania się procedurami wykonanymi w ostatnim czasie, to przecież ci, którzy nie będą mieli pacjentów, nie wykażą się takimi procedurami.

Na skutek takiego a nie innego rozstrzygnięcia kliniki pozostające poza programem mogą stracić pacjentów – skoro refundacja zabiegów dotyczyć ma w woj. śląskim pacjentów tylko jednej firmy.

Łatwo przewidzieć czy w takiej sytuacji pacjenci innych klinik stamtąd odejdą, czy pozostaną. W końcu refundacja wyniesie kilka tysięcy złotych.

Innymi słowy, już teraz można stawiać pytanie: Kto na obszarze woj. śląskiego będzie realizatorem tego rządowego programu? Czy ten, kto dostał prawo realizacji programu wojewódzkiego? A to jest tylko jeden podmiot.

Oczywiście możemy się mylić. Choć, gdy jakiś czas temu wskazywaliśmy na ryzyko, że urząd marszałkowski wybierze tylko jedną firmę, przekonywano nas, że jesteśmy w błędzie.

Nie byliśmy.

Mateusz Cieślak

***

ZOBACZ: REAKCJA ANNY JEDYNAK NA ZADAWANE PYTANIA

Poniżej rozmowa z radną Aliną Bednarz (również sfilmowana)

Pod filmami pozostałe nasze publikacje na temat in vitro dla woj. śląskiego.

Wicemarszałek Anna Jedynak nie odpowiada na pytania.