
Kopalnia Wujek nie zniknie z mapy Katowic.
14 czerwca 2025Będzie nowa koncepcja dla miejsca-symbolu walki o wolność. I nowe funkcje dla budynków, zachwycających swą industrialną architekturą. Pierwszy krok uczyniony.
***
Wujek – serce pamięci, przestrzeń przyszłości
Nie będzie likwidacji, nie będzie zapomnienia. Teren dawnej kopalni Wujek w Katowicach ma otrzymać drugie życie – ale z pełnym szacunkiem dla historii. W piątek 13 czerwca przedstawiciele władz samorządowych, Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii (GZM), Polskiej Grupy Górniczej (PGG) oraz Katowic podpisali list intencyjny, który otwiera drogę do rewitalizacji i nowego zagospodarowania jednego z najważniejszych miejsc w historii najnowszej Polski.
Miejsce, które zna każdy Polak
Kopalnia Wujek to nie tylko dawny zakład przemysłowy. To miejsce naznaczone tragedią i heroizmem. W grudniu 1981 roku, tuż po wprowadzeniu stanu wojennego, górnicy zorganizowali strajk okupacyjny przeciwko opresji ówczesnych władz PRL. W odpowiedzi kopalnię otoczono przez wojsko i milicję, a szturm zakończył się śmiercią dziewięciu górników. Ich ofiara nie została zapomniana – przeciwnie, to właśnie dzięki takim protestom Polska ostatecznie wyrwała się spod komunistycznego jarzma, przechodząc w 1989 roku do demokracji.
Dziś wiemy, że demokracja irytuje, politycy zbyt często zachowują się niegodnie a czasem – niestety – traktują wspólne mienie jak swoje. Ale, jak powiedział kiedyś Jacek Kuroń, jeden z liderów opozycji antykomunistycznej: „Demokracja to bardzo zły ustrój, ale lepszego nie wymyślono”. I Wujek jest tego żywym symbolem.
Nie tylko pomnik, ale i plan na przyszłość
Dziś na terenie kopalni działa Śląskie Centrum Wolności i Solidarności, a przed bramą stoi pomnik-krzyż upamiętniający poległych górników. Teraz jednak miejsce to ma zyskać także praktyczne, społeczne funkcje – nie tylko jako przestrzeń pamięci, ale i rozwoju. Sygnatariusze porozumienia podkreślili, że działania będą prowadzone z myślą o mieszkańcach, w duchu zrównoważonego rozwoju.
Nowe życie dla architektury industrialnej
Rewitalizacja obejmie tereny w rejonie ulic Ligockiej, Dziewięciu z Wujka i Wincentego Pola. Wkrótce zostanie ogłoszony konkurs urbanistyczny, który wyłoni koncepcję zagospodarowania tego obszaru. Władze Katowic zapowiadają, że tak jak udało się przekształcić teren po kopalni Katowice w dzisiejszą Strefę Kultury, tak i Wujek może stać się symbolem udanej przemiany – z zachowaniem dziedzictwa, ale z nową energią.
Miasto ma już doświadczenie w tego typu działaniach – sukces takich projektów tkwi w łączeniu przeszłości z przyszłością. Co widać choćby w Strefie Kultury.
Wspólny front: Katowice, GZM, PGG, województwo
Dlatego wierzymy, że współpraca na rzecz terenów pogórniczych to będzie nie tylko deklaracja. Że będzie to realne działanie, wsparte doświadczeniem i zaufaniem.
Równolegle działania na rzecz transformacji terenów poprzemysłowych podejmowane są także w Bytomiu. 12 czerwca władze miasta oraz Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia podpisały list intencyjny dotyczący wspólnej rewitalizacji zdegradowanych obszarów.
Celem współpracy jest identyfikacja terenów wymagających szczególnego wsparcia, opracowanie koncepcji projektów „przekształceniowych” oraz wspólne pozyskiwanie środków finansowych – zarówno krajowych, jak i unijnych. To kolejny krok w kierunku trwałej odbudowy Bytomia i jego aktywnego włączenia w proces nowoczesnej przebudowy gospodarczej i przestrzennej całej Metropolii.
W dobie zmian, takie działania jak te w Katowicach i Bytomiu pokazują, że dziedzictwo przemysłowe Górnego Śląska nie musi być balastem. Może być fundamentem przyszłości – mądrze zaplanowanej, społecznie użytecznej i głęboko zakorzenionej w historii.
***
Zapraszamy was na stronę iboma.media. Tylko ciekawe i ważne treści.
***
Ważny temat:
***
KOMENTARZE: TYLKO FACEBOOK.
Masz problem, widzisz problem, masz ważną informację? Daj nam znać:
[email protected] lub przez „Wyślij Wiadomość” na Facebooku Katowice Dziś.
***
Redaktor naczelny Katowice Dziś Mateusz Cieślak.
***
Fot. T. Żak/UMWŚ